Sosyal medya, insanların kendi içeriklerini paylaşıp diğer kullanıcılarla etkileşim içinde olduğu; fotoğraf, video, bilgi, kişisel görüş gibi konular hakkında sayısız içeriğe ulaşılabilen bir platformdur. Facebook, Instagram, Twitter, Youtube gibi uygulamalar; sosyal medyaya örnek olarak verebileceğimiz araçlardır.
Gelişen teknoloji ile birlikte sosyal medya son yıllarda hayatımızın her alanını etkisi altına almaya başladı. Hayatımızın büyük bir kısmında yerini alan sosyal medya, gün geçtikçe daha fazla kullanıcıya ev sahipliği yapmaktadır. Kişiler, bu platformları doğru ve etkili kullandığı takdirde pozitif etkisini de görmektedir. Sosyal medyanın olumlu birçok yanı olsa da bilinçsiz bir şekilde kullandığımız zaman olumsuz etkileri de ortaya çıkmaktadır.
Bu olumsuz etkiler nelerdir? Bu olumsuzluklarla başa çıkmak için neler yapmalıyız?
Sosyal medyada çok fazla zaman harcayan kişiler üzerinde yapılan araştırmalara göre olumlu etkilerinin olduğu gibi birçok olumsuz etkileri de gözlemlenmiştir. Bu olumsuzlukların kişileri hem ruhsal hem de bedensel açıdan etkilediği görülmüştür. Bu etkilere kısaca değinelim;
Uyku bozukluğu: Sürekli sosyal medya ile zaman geçirmek uyku düzenimizi bozmaya başlıyor. Melatonin; vücutta gece ve gündüz döngülerini veya uyku-uyanıklık döngülerini düzenleyen bir hormondur. Karanlık, normal şartlarda vücudun daha fazla melatonin üretmesine neden olur ve bu da vücudun uykuya hazırlanması için gereklidir. Ancak geceleri telefonların, tabletlerin ve bilgisayarların ışınlarına maruz kaldığımızda uyku bozuklukları oluşmakta ve göz sağlığımız olumsuz etkilenmektedir. Yatağa geçmeden önce telefonları ve tabletleri bırakmak bu olumsuzlukları ortadan kaldıracak ve uyku kalitemizi arttırıp daha zinde uyanmamızı sağlayacaktır.
Bedensel sağlık sorunları: Uzun süre sosyal medya ortamlarında vakit geçirdiğimizde farkında olmadan aynı pozisyonda uzun süre kalabiliyoruz ve bunun sonucunda da sağlık problemleri ortaya çıkmaya başlıyor. Boyun düzleşmesi, omurga bozuklukları, el ağrısı, göz bozuklukları, migren gibi daha pek çok sağlık sorununa neden olabilir. Bu belirtilerin ortaya çıkması sosyal medyada harcadığımız sürenin fazla olduğunun işaretçisi olabilir. Sosyal medyada harcadığımız süreyi azaltıp hobi edinebilir, spor ve sanat etkinliklerine katılabiliriz.
Sorumluluklarımızı ve ödevlerimizi aksatma: Sosyal medya ortamlarında uzun zaman geçirmek sosyal hayatımızı da olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Sosyal medyada geçireceğimiz süreyi azaltarak ailemize ve arkadaşlarımıza daha fazla zaman ayırabiliriz. Ayrıca sosyal medyada uzun zaman geçirmek ödevlerimizi ve sorumluluklarımızı ertelememize ve yapacağımız işlerin birikmesine sebep olabilir. Bu da başarısızlığa sebep olabilir. Bunu önlemek için ilk olarak sorumluluklarımızı yerine getirmeli verilen ödevleri bitirmeliyiz. Ödevleri yaparken vermiş olduğumuz molalarda, mola sürelerini aşmadan sosyal medyayı kullanabiliriz.
Yukarıdaki noktalara dikkat ettiğimizde sosyal hayatımızı ve sağlığımızı etkilemeden sosyal medyayı kullanabiliriz.
Şimdi de sosyal medyanın hayatımıza olan olumlu etkilerini inceleyelim:
- Facebook, Twitter ve Instagram gibi platformlar aracılığıyla dünyanın her yerinden insanlarla bilgi alışverişinde bulunabilir ve ortak ilgi alanımız olan kişilerle bağlantılar kurabiliriz.
- Yakın olduğumuz ve mesafeler nedeniyle ayrılmak zorunda kaldığımız arkadaşlarımız ile bağımızı koparmadan iletişime devam edebiliriz.
- Sosyal medya, insanlar arasındaki fikir alışverişini kolaylaştırır. Bu platformlar aracılığıyla çeşitli konularda fikirlerimizi paylaşabilir ve diğer insanların fikirlerine erişebiliriz.
- Edindiğimiz bilgileri, dikkatimizi çeken olayları ve gezip gördüğümüz yerleri yakın çevremizle paylaşabiliriz.
- Sosyal medyada dünyadaki gelişmeleri kolay bir şekilde takip edebilir ve ilgi alanlarımıza yönelik birçok bilgiye kısa sürede ulaşabiliriz.
- Haber siteleri, bloglar ve video kanalları gibi platformlar aracılığıyla güncel haberlere, bilimsel araştırmalara ve eğitim materyallerine hızlı bir şekilde erişebiliriz.
Sosyal medyada nelere dikkat etmeliyiz?
- Sosyal medya üzerinden tanımadığınız kişilerle okulunuzu, adresinizi, telefon numaranızı ve aile bireyleri ile ilgili bilgilerinizi paylaşmayın. Paylaştığınız bu bilgiler maddi ve manevi zararlara neden olabilir.
- Size gelen şüpheli bağlantılara tıklamayın, tanımadığınız kişilerden gelen mesajları açmayın.
- Sosyal medyada arkadaşlarınıza yanıt verirken yalın bir dil kullanmaya ve sert olmaktan kaçınmaya özen gösterin.
- Paylaşımlarınızı herkese açık bir şekilde yapmamaya özen gösterin. Kullandığınız sosyal medya platformunun gizlilik ayarları kısmından gönderilerinizi görmesini istediğiniz kişileri sınırlandırabilirsiniz.
- Dil bilgisi kurallarına özen gösterin.
- Gelen takipçileri kabul etmeden tanıyıp tanımadığınıza dikkat edin. Tanımadığınız kişilerin isteklerini ve mesajlarını kabul etmeyin. Tanımadığınız kişileri arkadaş olarak eklemeyin.
- Hesabınızın gizlilik ayarlarını belli aralıklarla kontrol edin, kişisel ve özel bilgilerinizi herkese açık bir şekilde paylaşmayın.
- Sosyal medyada saldırgan bir tavır sergilemeyin. Kimseye sizinle aynı fikirde olmadığı için hakaret etmeyin.
- Sosyal medyada kaba davranış, küfür, rencide edici paylaşımlar ve mesajlardan kaçının. Bu gibi davranışlar karşı taraftan geliyorsa şikayet edebilir, engelleyebilir ya da güvendiğiniz birine bu durumu bildirebilirsiniz.
- Her yediğiniz yemeğin, bulunduğunuz her ortamın fotoğrafını paylaşmayın. Özel hayatınız ile ilgili fazla paylaşım yapmaktan kaçının.
- Hesabınızın güvenliğini üst düzeyde sağlayın. Bunun için güçlü bir parola oluşturabilirsiniz.
Güçlü bir parola nasıl oluşturulur?
- En az 8 karakterden oluşmalıdır.
- Adınızı ve soyadınızı şifre olarak kullanmayın.
- qwerty, asdqaz, 1234, 1234, 123456 gibi birbirini takip eden harf veya rakamlar kullanmayın.
- Harflerin yanı sıra, onlarla birlikte rakam ve “?, @, !, #, %, +, -, %” gibi özel karakterler de kullanın.
- Şifrenizde küçük-büyük harflerin, özel karakterlerin ve rakamları aynı anda ya da farklı kombinasyonları ile birlikte kullanın. Örneğin, tekir!48?FEN3R#, boncuk*39G!saray@ gibi.
- Parolanızı belli aralıklarda(1,3,6 ay) değiştirin.